Orofaciale casussen uit onze praktijk

Onverklaarbare oor- en tandpijn

Een 46-jarige dame bezocht onze praktijk met aanhoudende pijnklachten in het oor- en kaakgebied. De klachten waren al meer dan een jaar aanwezig. Ondanks onderzoeken door de tandarts, kaakchirurg en KNO-arts zijn er geen afwijkingen gevonden in het gebit, kaakgewricht of oren.

Uit nader onderzoek blijkt dat de oorzaak van haar klachten waarschijnlijk te wijten is aan bruxisme (overmatig klemmen van de kaken), waarvan ze zich niet bewust is. Dit klemgedrag wordt in verband gebracht met de aanzienlijke stress die ze ervaart door haar mantelzorgtaken voor haar moeder.

Ongeveer 70% van de mensen doet aan nacht-klemgedrag, echter vaak met een intensiteit die laag is waardoor men zich niet bewust is van klemmen en er dan ook geen last van heeft.

Als men geconfronteerd wordt met stressfactoren neemt de mate van nacht-klemmen toe en ontwikkelt men vaak ook dag-klemgedrag. Als dit een tijdje aanhoudt kan het leiden tot hoofdpijn, klachten in het gelaat en nek- en schouderklachten.

De symptomen die ze ervaart, zoals pijn in de tanden, het gevoel van een oorontsteking en de aanhoudende nek- en schouderklachten, zijn het gevolg van overbelaste kauw-, nek- en schouderspieren. Deze overbelasting zorgt voor uitstralende pijn naar het kaakgebied, het oor en de tanden.

De behandeling richtte zich op het verminderen van spierspanning door middel van ontspanningsoefeningen voor de kauw- en nekspieren, houdingscorrectie en het afleren van overmatig klemgedrag gedurende de dag. Dit heeft als doel om de overbelasting van de spieren te verminderen en daarmee de pijnklachten te verlichten.

In overleg met de tandarts is ook afgesproken om een splint aan te meten om het nachtklemmen iets te verminderen.

Het inzicht dat de patiënt kreeg in haar klachten en de onderliggende oorzaak van haar klachten, heeft haar geholpen om de klachten beter te begrijpen. De behandeling zorgde voor een sterke afname van de klachten. Hierdoor was de dame na enkele maanden nagenoeg klachtenvrij.

Blijvende klachten na een ongeval

Een 28-jarige vrouw is betrokken geweest bij een kop-staartbotsing. Hoewel het ongeval aanvankelijk niet ernstig leek, ontwikkelde ze in de weken daarna progressieve (toenemende) nek- en hoofdpijnklachten.

Na 12 weken waren deze klachten nog steeds aanwezig. Hiernaast ervoer ze een verslechtering van haar slaapkwaliteit en werd ze regelmatig wakker met hoofdpijn. Een scan, uitgevoerd op verzoek van haar huisarts, liet geen afwijkingen zien. Ze werd vervolgens doorverwezen voor orofaciale therapie.

Normaal gesproken zouden spierklachten na een ongeval binnen zo’n 6 tot 8 weken moeten verbeteren. Het feit dat haar klachten na 12 weken nog aanwezig zijn en verergeren, suggereert dat er bijkomende factoren zijn die het herstel belemmeren.

Uit het onderzoek bleek dat de patiënte overmatig klemgedrag (bruxisme) vertoonde, zowel overdag als ’s nachts. Dit gedrag is waarschijnlijk toegenomen na het ongeval, als gevolg van de toegenomen stress.

Dit resulteerde in een overbelasting van de nek- en schouderspieren, die al beschadigd waren door de botsing.
De spieren betrokken bij het klemmen (kauw-, nek- en schouderspieren) kregen daardoor onvoldoende gelegenheid om op een normale manier te herstellen, wat het herstelproces vertraagde en de klachten in stand hield.

Het aanpakken van dit overmatige klemgedrag is essentieel om de betrokken spieren te ontlasten en het lichaam de kans te geven om te herstellen van de letselschade. Onze therapie heeft zich dus gericht op het verminderen van het klemgedrag en het ondersteunen van het herstelproces van de spieren.

Dit zorgde ervoor dat het lichaam kon herstellen en de klachten verdwenen.

Een jongen van 9 jaar met hoofdpijn

In de praktijk meldt Twan (een sportieve jongen van 9 jaar) zich aan samen met zijn moeder. Moeder geeft aan dat hij al bijna een jaar last heeft van hoofdpijn, soms gepaard gaande met duizeligheid. De hoofdpijn is wisselend van duur en soms een dagje afwezig, maar treedt wel altijd op tijdens en na het sporten (voetballen).

Twan vertelt ook dat hij vaak moeite heeft met inslapen, het doorslapen gaat wel goed. De hoofdpijn heeft het laatste jaar regelmatig gezorgd voor verzuim van school. Moeder maakt zich zorgen, omdat ondanks veel bezoeken aan specialisten en therapeuten er nog steeds geen duidelijkheid is over de oorzaak van de hoofdpijn. Een goede diagnose is er niet gesteld.

Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 4 kinderen tussen de 4-12 jaar meer hoofdpijn heeft dan dat ze volgens internationale richtlijnen mogen hebben. Soms is er sprake van migraine of spanningshoofdpijn (vaker bij meisjes dan bij jongens), waarom is dan vaak onduidelijk. Maar heel vaak is er bij deze kinderen sprake van secundaire hoofdpijn. Dit betekent dat de hoofdpijn ergens door veroorzaakt wordt. In veel gevallen is dit een niet goed en soepel bewegend bekken en/of nekwervelkolom.

Uit onderzoek bleek dat er bij Twan sprake was van een niet pijnlijke gewrichtsblokkering in het bekken (SI -gewricht). Als gevolg hiervan ontstaat er dan een spierspanning en een beperking in het bovenste deel van de nekwervelkolom. Dit leidde bij Twan tot hoofdpijnklachten zowel in rust maar zeker bij en na fysieke inspanning. Ook is het de reden van het moeizaam inslapen.

Ik heb Twan behandeld met een door mijzelf ontwikkelde behandelwijze.
Met deze methode hebben we al veel kinderen binnen enkele behandelingen geheel of grotendeels hoofdpijnvrij kan krijgen. Als kinder-manueeltherapeut en kinderfysiotherapeut, benader ik het kind niet als een kleine volwassene, maar als kind. Ze ervaren de behandeling nooit als vervelend en pijnlijk en vinden het geen probleem om enkele malen terug te komen voor een behandeling.

Twan was gelukkig na enkele behandelingen klachtenvrij en kon weer sporten en naar school gaan zonder dat hij gehinderd werd door hoofdpijn.